İngiltere’de Türk Sivil Toplum Kuruluşları Üzerine Araştırma Planı

Zaman zaman bu köşede sivil toplum kuruluşlarının yüzyılın en etkin aktörleri olacağından bahsediyorum. Devlet ve bürokrasiyi dengeleyen, toplumun taleplerini çeşitli kanallar ile karar alma ve politika belirleme makamlarına ulaştıran bu örgütler çağdaş demokrasilerin vazgeçilmez kurumları arasında yer alıyor. Bu bir anlamda şu demektir: Sivil toplum örgütleri ne kadar güçlü olursa, talepleri dile getirmek ve hakları elde etme girişiminde bulunmak ta o kadar etkili olacak demektir. Sivil toplumun (dernek, vakıf, sendika vb) zayıf olduğu toplumlarda ise insanlar doğru dürüst ne taleplerini yetkili makamlara duyurabilir ne de ne haklarını elde edebilir.
İngiltere’deki Türk sivil toplum kuruluşları sayısı hayli fazla. Türkler örgütleşme bakımından diğer topluluklara göre daha etkin bir görüntü veriyor. Ancak bu sivil kuruluşların ne kadarı etkin çalışıyor ne kadarı sadece tabela örgütünden ibaret bilinmiyor. Bu konuda bildiğim kadarıyla ciddi bir araştırma yapılmadı.
İşte bu alanda bir araştırma yapmak amacıyla bir araştırma projesi geliştirdim. Yazın uygulamaya koymayı planladığım bu araştırmada, İngiltere’deki (dernek, vakıf, federasyon, ve çatı kuruluşları gibi adlarla anılan) Türk sivil kuruluşlarının örgüt ve üyelik yapısı, amaç ve etkinlikleri ile Türk ve Avrupa kimliğine ilişkin değerlendirmelerine ilişkin bilgiler toplamaya ve bunları yorumlamaya çalışacağım. Araştırmanın yöntem olarak iki boyutu olacak. Biri araştırmaya katılmayı kabul eden kurumlar üzerinde bir anket uygulaması olacak. Diğeri ise bu kuruluşşarın yetkilileri, uzmanlar, gözlemciler ve medya mensupları ile derinlikli görüşmeler yapılacak. Elde edilen bilgiler yorumlanarak İngiltere’de Türk Sivil Toplum Kuruluşları Haritası çıkarılacak.
Araştırmanın temel amacı, İngiltere örneğinden hareketle Avrupa’daki Türk sivil toplumu örgütlerinin Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılım sürecinde yaratabileceği pozitif katkıları tespit etmek, Türkiye - Avrupa Birliği yakınlaşmasında bu tür kurumlara düşen rolleri belirlemek ve bu yönde atılacak adımların ve takip edilecek politikaların belirlenmesine katkıda bulunmak. Araştırma, İngiltere’deki Türk sivil toplum kuruluşlarının siyasal partiler, kamu kuruluşları, basın ve yayın organları ile eğitim kurumlarında Türkiye lehinde kamuoyu yaratma potansiyelinin nasıl formüle edileceğine ve bunun için hangi yöntemlere başvurulması gerektiğine ve ne tür somut projeler geliştirilmesine ilişkin öneriler sunmayı da amaçlıyor.
Yazın yapmayı planladığım araştırma ayrıca çeşitli alanlarda etkinlik yürüten İngiltere Türk sivil kuruluşlarının oluşturduğu toplumsal sermaye ve sosyal ağların potansiyel gücünü ve bu gücün Türkiye-AB ilişkilerine yapıcı bir şekilde yansımasının yöntemlerini tespit etmeyi amaçlamakta ve disiplinler arası bir yaklaşımla konuyla ilgili bilimsel tartışmalara katkıda bulunmayı hedefliyor. Diğer yandan bu araştırma Türkiye-AB ilişkileri çerçevesinde uzun vadeli politikaların belirlenmesinde karar verme mekanizmasında olan siyaset adamı, bürokrat ve uzmanlara doğru ve güvenilir bilgiler sunmayı amaçlıyor.
Araştırma İngiltere’deki Türk topluluğun kimlik algısı ve aidiyet tutumlarını, AB kimliğine ne anlam yüklediklerini, kendilerini AB kültür birikimi içerisinde nasıl konumlandırdıklarını, kimlik sürtüşmelerine nasıl baktıklarını, kendi anlam dünyalarını nasıl inşa ettiklerini ve varoluşsal sorunlar karşısında geliştirdikleri söylem biçimlerini göstermeyi, sivil toplum kuruluşlarının modern toplumların en etkin siyasi baskı ve toplumsal değişim aktörleri arasında yer aldığı günümüzde İngiltere’deki deki Türk topluluğun örgütlenme biçimlerinin temsil, siyasal katılım, sosyal ağ ve toplumsal kapital açısından taşıdığı potansiyeli göstermeyi amaçlıyor.
Bahsettiğim araştırma projesi kısmen TÜBİTAK tarafından desteklenecek. Ancak anket ve detaylı görüşmelerin yapılması ve kayıt çözümlemelerinin tamamlanması ilave desteği gerektiriyor. Bu nedenle konuya ilgi duyan kurumların desteğine ihtiyacımız olacak. Böyle bir destek olmadan araştırmanın bitmesi zor görünüyor. Bu amaçla bizim ilk başvuracağımız makam Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği olacak.